Duurzaamheidsopgave

We gaan verder met de samenwerking in het Fries bestuursakkoord waterketen (CA25)

Beperken van de gevolgen van klimaatverandering
Het zuiveren van afvalwater zorgt direct en indirect voor een grote bijdrage aan de klimaatvoetafdruk van onze organisatie. Wetterskip Fryslân wil in 2020 40 procent van zijn energiebehoefte duurzaam opwekken en in 2030 klimaatneutraal zijn. Zo leveren we een bijdrage aan het beperken van de klimaatverandering.

In de komende jaren realiseren we deze ambitie voor een groot deel met de projecten ‘zon op rwzi’s’ en ‘duurzame slibverwerking’. In 2020 plaatsen we op twaalf rwzi’s zonnepanelen en wekken daarmee ongeveer 17 procent duurzame energie op. Met de realisatie van het project duurzame slibverwerking dragen we in 2023 voor circa 21 procent bij aan de duurzame energieopwekking en een vermindering van de CO2 uitstoot van circa 2.800 ton per jaar.

In 2020 starten de werkzaamheden aan de slibvergistingsinstallatie in Leeuwarden en bereiden we de duurzame slibverwerking op de locatie Heerenveen verder voor. Verder onderzoeken we waar de emissies van de broeikasgassen methaan en lachgas het grootst zijn en hoe we deze emissies kunnen verminderen of opvangen. Voor het verder verbeteren van onze energieprestaties doen we investeringsvoorstellen die komen uit ons energiebeleidsplan en het energie efficiency plan.

We gaan verder met Fries bestuursakkoord water
Het Fries bestuursakkoord water loopt in 2020 af. In 2020 ligt de focus op het thema ruimtelijke adaptatie. We willen het waterbewustzijn vergroten en inwoners laten beseffen dat klimaatveranderingen het omgaan met de effecten ervan iedereen aangaat. In 2020 bereiden we een nieuw bestuursakkoord voor de periode 2021-2025 voor. We doen dit net als bij het eerste bestuursakkoord in samenwerking met de Friese overheden en Vitens.  

Onze klimaatvoetafdruk
Onze klimaatdoelstelling is om de uitstoot van CO2 terug te brengen naar nul in 2030. We zetten stappen om de uitstoot te verminderen. De uitstoot van lachgas en methaangas bedraagt ongeveer 40 procent van onze totale bijdrage aan de klimaatvoetafdruk. Deze gassen komen vrij bij het zuiveringsproces en de slibverwerking. Wij proberen in 2020 vast te stellen wat onze exacte bijdrage is. En we onderzoeken op welke manier we deze emissie kunnen verminderen.

Eigen energie opwekken en besparen
Bij het zuiveren van afvalwater wordt energie in de vorm van elektriciteit gebruikt. In 2017 hebben we energiebeleid opgesteld. Hierin streven we naar 40 procent eigen opwekking van energie. Dit willen we onder andere bereiken door het winnen van biogas uit zuiveringsslib en het plaatsen van zonnepanelen op zuiveringsterreinen. Ook gaan we door met energie besparen. Hiervoor doen we voorstellen, zoals het plaatsen van energiebesparende bellenbeluchting en het invoeren van verbeterde procesbesturing.

Project duurzame slibverwerking

Door het zuiveringsslib van Wetterskip Fryslân op een duurzame en kostenefficiënte manier te vergisten en te ontwateren, leveren we een belangrijke bijdrage aan het behalen van de energiedoelstellingen. De bijdrage in duurzame energieopwekking is ongeveer21 procent. Ook zorgen we met duurzame slibverwerking voor een vermindering van de CO2-uitstoot met circa 2.800 ton per jaar.

Dit willen we in 2020 bereiken
In 2020 ronden we de aanbesteding van de werkzaamheden op de rioolwaterzuivering Leeuwarden af. De uitvoering van het project start medio 2020. Voor de locatie Heerenveen wordt de aanbesteding van de thermische drukhydrolyse (TDH) afgerond en starten we met het ontwerp.

Project zonnepanelen op rwzi’s

Door het plaatsen van zonnepanelen op een aantal rioolwaterzuiveringsinstallaties wekken we 17 procent van de jaarlijkse energiebehoefte van Wetterskip Fryslân duurzaam op. Zo verminderen we de fossiele CO2-emissie.

Dit willen we in 2020 bereiken
We voorzien ongeveer twaalf zuiveringen van panelen. In 2018 bepaalden we om welke zuiveringen het gaat. In 2019 starten we met de realisatie. De verwachting is dat we in 2020 het hele project hebben afgerond.

Maatregelen om gevolgen klimaatverandering op te vangen
Door de klimaatverandering is er meer kans op overstromingen, wateroverlast bij extreme buien en langdurige droogte en hittestress in steden. Ook in de waterketen kunnen we bijdragen aan het zoveel mogelijk voorkomen van de negatieve gevolgen van klimaatverandering. Denk aan de volgende maatregelen:

• Gescheiden in plaats van gemengde gemeentelijke rioolstelsels.
• Vergroten van de capaciteit op de rioolwaterzuiveringen om toenemende volumes regenwater te kunnen verwerken.
• Verminderen van de hoeveelheid regenwater
• Effluent (gezuiverd afvalwater) actief inzetten als zoetwaterbron in tijden van droogte.

In 2020 brengen we in beeld welke maatregelen op korte en lange termijn een bijdrage kunnen leveren.

Terugwinnen van grondstoffen (CA27)

Waterschappen beschouwen het afvalwater steeds meer als een bron van duurzame energie en grondstoffen in plaats van als afval. Het ‘verwaarden’ van reststromen speelt een steeds belangrijker rol in de overgang naar een circulaire economie.

Wij zetten de komende jaren in op het ontwikkelen en het gebruik van hernieuwde grondstoffen en ‘biobased’ producten. De gezamenlijke waterschappen hebben vijf grondstoffen aangewezen die kansrijk zijn om uit het afvalwater te gaan halen. Het doel is dat we deze grondstoffen op termijn zelfstandig en kostenneutraal uit ons afvalwater halen. Samen met de markt zetten we stappen in de doorontwikkeling van producten die worden hergebruikt. De landelijk in het leven geroepen koplopersgroepen binnen de waterschappen sluiten ketens voor verschillende grondstoffen. En zorgen zo voor een versnelling.

Cellulose en bioplastics
Wetterskip Fryslân legt zich de komende jaren toe op het terugwinnen van cellulose en bioplastics uit afvalwater. Hiervoor hebben we ons aangesloten bij deze landelijke koplopersgroepen. Voor het terugwinnen van cellulose onderzoeken we de mogelijkheden om een zeefinstallatie op één van onze rioolwaterzuiveringen te plaatsen. Voor het terugwinnen van bioplastics nemen we samen met andere waterschappen deel aan een pilot waarin we een eerste productielocatie voor bioplastics gaan realiseren.

Fosfaat
Sinds 2017 gaat ons zuiveringsslib naar eindverwerker SNB in Moerdijk. SNB startte in 2019 met het terugwinnen van fosfaat uit het, door SNB verwerkte zuiveringsslib. Slib of producten uit slib en afvalwater verwachten we in de toekomst elders nuttig te kunnen toepassen. Binnen het initiatief energie- en grondstoffenfabriek verkennen we samen met andere waterschappen de mogelijkheden.

Dit willen we in 2020 bereiken
In 2020 willen we de mogelijkheden voor de realisatie van een zeefinstallatie voor het terugwinnen van cellulose op één van onze zuiveringen in beeld hebben. Voor het terugwinnen van bioplastics starten we in samenwerking met andere waterschappen in 2020 met de realisatie van een eerste productielocatie voor bioplastics.