Versterkingsopgave

Beoordeling waterveiligheid primaire waterkeringen (2017-2022)

Sinds 2017 werken we met de nieuwe normering van de waterveiligheid en het Wettelijk Beoordeling Instrumentarium (WBI2017). Hierin staan de landelijk voorgeschreven rekenregels voor de beoordeling van de waterveiligheid van onze primaire waterkeringen. Bij de beoordeling werken we van grof naar fijn. Alleen op de locaties waar dat zinvol is, doen we extra - vaak gedetailleerder - onderzoek. In een aantal gevallen maken we gebruik van een ‘toets op maat’ of kijken we naar het oordeel van de beheerder. In 2022 moeten we alle primaire waterkeringen in ons beheergebied op deze manier hebben beoordeeld. Over deze eerste beoordeling rapporteren we aan het Rijk. De informatie gaat ook naar de Tweede Kamer.

Dit willen we in 2020 bereiken
In 2018 hebben we de beoordeling van het traject Koehool-Lauwersmeer (normtrajecten 6-3, deels, en 6-4) en van de Friese Lauwersmeerdijk (normtraject 6-5) afgerond. In 2019 zijn de beoordelingen van de duinen van Schiermonnikoog (normtraject 1-1) en de Waddendijk Ameland (normtraject 2-1) gerealiseerd. In 2020 werken we aan de beoordeling van het traject Afsluitdijk Vijfhuizen (normtraject 6-3) en ronden we de beoordeling van de Waddendijk Schiermonnikoog (normtraject 1-2) af. Verder hebben we eind 2019 de mogelijkheden onderzocht van uitbesteding van één of meerdere strekkingen. We denken daarbij aan Lemmer - Stavoren (normtraject 6-1) en/of Stavoren – Afsluitdijk (normtraject 6-2). In 2020 geven we hieraan een vervolg.

Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) (CA1 en CA2)

Binnen de alliantie van het HWBP wordt jaarlijks in het najaar vastgesteld welke projecten de komende jaren binnen het programma prioriteit hebben. Het programma ‘2021-2026’ is in het najaar van 2019 vastgesteld.

Gebiedsgericht en efficiënt werken
Landelijke urgentiebepaling komt niet altijd overeen met de lokale of regionale wens of noodzaak om versterkingsprojecten uit te voeren. Een gebiedsgerichte aanpak, lokale initiatieven, maar ook de beschikbaarheid van voldoende geschoold personeel maakt dat we invloed willen blijven uitvoeren op de landelijke programmering. Met succes is de dijkversterking van het Friese deel van het Lauwersmeer naar voren gehaald op de landelijke programmering. Ook werken we samen met de noordelijke waterschappen om onder andere planningen en personele capaciteit op elkaar af te stemmen. Dit is efficiënter en gezamenlijk kunnen we meer invloed uit oefenen.

Financiële voorwaarden
In 2019 wordt de subsidieregeling geëvalueerd, dit loopt door tot begin 2020. Binnen de alliantie gebruiken we onze bestuurlijke en ambtelijke invloed om betere financiële randvoorwaarden te scheppen, onder andere op het gebied van risico’s. Grote financiële risico’s met een kleine kans van slagen willen we graag centraal onderbrengen.

De komende jaren pakken we de projecten aan die in het landelijke HWBP zijn afgesproken. De projecten hebben een verkenningsfase, een planvormingsfase en een uitvoeringsfase. Waar nodig vindt na afloop van een project nog monitoring plaats.

Monitoren en onderzoeken
In 2020 loopt de verkenning van het project Koehool-Lauwersmeer (KLM) door. Dit project is in een aparte bestuursmaatregel in deze begroting opgenomen. Binnen het traject van KLM liggen vier dijksecties waar het innovatieve materiaal Elastocoast is gebruikt. De sectie bij Wierum vertoont nog steeds een langzaam erosieproces. Daarom gaan we in 2020 verder met het monitoren en onderzoeken we mogelijke vervolgstappen binnen de verkenning van KLM.

In 2019 is gestart met het verbeteren van 4,4 kilometer van de Lauwersmeerdijk. Hierbij gebruiken we de innovatieve Interlockblokken. In 2020 gaan we hiermee verder en verwachten het project in 2021 af te ronden.

Dit willen we in 2020 bereiken

1. We monitoren het in de Waddenzeedijk gebruikte Elastocoast. Daarbij gebruiken we ook de resultaten uit vervolgonderzoeken en de verkenning van KLM.
2. Na het stormseizoen gaan we verder met het project Lauwersmeerdijk. Het project ronden we in 2021 af.

Dijkversterking zeedijk ‘Koehool- Lauwersmeer (CA3)
In 2017 is het traject Koehool-Lauwersmeer over het volledige traject van circa 48 kilometer afgekeurd binnen de beoordeling (LBO1) op bekleding, macrostabiliteit en piping. Het dijkversterkingsproject is opgenomen in de  HWBP- programmering voor een bedrag van € 311 miljoen (voorlopig). Vanaf 2017 voeren we de verkenning uit van dit ruim 48 kilometer lange dijktraject.

Analyse en omgevingsmanagement
Het eerste deel van de verkenning is een nadere veiligheidsanalyse. Door het uitvoeren en analyseren van grondonderzoeken worden over het hele traject de faalmechanismen berekend en vastgesteld. Mede door wijzigingen in de hydraulische randvoorwaarden (opgelegde eisen voor het water gelegen buiten de primaire waterkeringen, zee en IJsselmeer in ons geval) loopt deze analyse door tot begin 2020. Parallel zijn we gestart met het omgevingsmanagement: welke andere initiatieven en belangen spelen zich in de omgeving af en wie zijn daarin de belangrijke partijen?

Daarnaast ronden we in 2019 de POV Wadden onderzoeken af. Nu al blijkt dat we een groot deel van de uitkomsten kunnen toepassen binnen het gebied. Dat kan leiden tot nieuwe dijkversterkingsconcepten, waaronder het gebruik van voorlanden en mogelijk zelfs duinen.

Samenwerken met belanghebbenden
Om een voorkeursalternatief te bereiken met de verschillende belanghebbenden willen we samenwerken met de partijen die actief zijn in het gebied. Daarom zijn we gestart met een programmatische aanpak. Zo willen we bestuurders en belangrijke spelers (bijvoorbeeld ‘Holwert aan Zee’) samenbrengen om afspraken te maken over de gewenste aanpak. Mogelijk leidt dit op sommige deeltrajecten tot een aangepaste planning. De verkenningsfase kunnen we dan afronden met een door het bestuur vastgesteld voorkeursalternatief.

Dit willen we in 2020 bereiken
We hebben de verkenningsfase afgerond met een door het bestuur vastgestelde voorkeursalternatief (VKA).

Projectoverstijgende verkenning Waddenzeedijken

Als onderdeel van het HWBP voeren we samen met de waterschappen Noorderzijlvest en Hunze en Aa’s de projectoverstijgende verkenning (POV) Waddenzeedijken uit. Gezamenlijk onderzochten we in 2018 en 2019 innovatieve concepten voor het verbeteren van dijken. Bijvoorbeeld dijken met voorland, multifunctionele dijken of het koppelen van wensen uit de omgeving. Doel is te onderzoeken hoe haalbaar en uitvoerbaar dit soort oplossingen zijn in Noord-Nederland en mogelijk ook landelijk. De resultaten gebruiken we zoveel mogelijk in dijkversterkingsprojecten, zoals Koehool-Lauwersmeer en Lauwersmeerdijk.

Dit willen we in 2020 bereiken
Alle twaalf onderzoeken binnen de POV Waddenzeedijken worden eind 2019 afgerond. Begin 2020 stellen we de eindrapportage vast en is de eindafrekening. Voor de onderzoeken gras- en kleibekleding (waterschap Hunze en Aa’s) en asfaltbekledingen (Wetterskip Fryslân) volgt nog een monitoring van vijf jaar. Voor deze fase wordt een aparte financiering met het HWBP afgesproken.